Arayüz (yazılım) sayfasının kaynağını görüntüle

←Arayüz (yazılım)
Aşağıdaki nedenden dolayı bu sayfayı değiştirmeye izniniz yok:
IP adresiniz tüm Wikimedia Vakfı vikilerinde engellenen bir aralıkta.
Engellemeyi yapan ‪Jon Kolbert‬. Verilen gerekçe Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected .
Engel başlangıcı: 05.35, 21 Şubat 2024
Engelin sonlanması: 05.35, 21 Şubat 2029
Geçerli IP adresiniz 13.58.227.165. Engellenen aralık 13.58.0.0/16.
Lütfen yapacağınız sorgulara yukarıdaki bütün ayrıntıları ekleyin.
Yanlışlıkla engellendiğinizi düşünüyorsanız, ek bilgileri ve yönergeleri Kâhya Engelleme Sihirbazı'nda bulabilirsiniz.
Bu sayfanın kaynağını görebilir ve kopyalayabilirsiniz.
== Programlama Dilleri ve Arayüz Kavramı ==
Kimi programlama dilleri arayüz kavramını dildeki bir yapı ile doğrudan desteklerken diğerleri var olan yapıların disiplinli bir biçimde kullanılması yoluyla dolaylı olarak destekler. Takip eden alt bölümlerde her iki gruba dair örnekler verilmektedir. Dikkat edilecek olursa, ne şekilde desteklenirse desteklensin, arayüz tanımında herhangi bir gerçekleştirim ayrıntısının ele verilmediği, kullanıcı ile paylaşılan programlama öğelerinin—altyordam imzaları ve simgesel sabitler—değişmesi düşük olasılıklı öğeler olduğu görülecektir. Bu kısıtlamanın temelinde arayüzün kullanıcı kodu ile gerçekleştirimci arasında bir sözleşme olması özelliği ve gerçekleştirimcinin yapacağı değişikliklerin kullanıcı kodunda değişikliklere yol açma ihtimalini en aza indirmek isteği yatar.

=== Java ===
Arayüz kavramını <code><b>interface</b></code> yapısı ile doğrudan destekleyen [[Java programlama dili|Java]]'da programcının yapacağı olası bir hata kavramdan haberdar derleyici sayesinde önlenir. Programlama dili standardındaki tanımlara uygun gerçekleştirilmiş derleyiciler, metot gövdesi ve altalan tanımı gibi gerçekleştirim ayrıntısı olarak addedilen programlama öğelerinin arayüze konulmasına izin vermez. Ayrıca, standart görevi görme ve kullanıcı kodu ile gerçekleştirimci arasında sözleşme tanımlama özelliklerinin bir sonucu olarak, arayüz tanımında yer alan tüm öğelerin <code><b>public</b></code> erişime sahip olduğu kabul edilir.<ref>Standartların kamuya açık olma özelliğini düşündüğünüzde bunun çok doğal bir varsayım olduğunu görürsünüz.</ref> Dolayısıyla, erişim niteleyicilerinin konulmasına gerek yoktur.

;IKesirliSayı.java<ref>Türkçe içerikli Java kaynak kodu ile sıkıntı yaşıyorsanız, [http://ta-java.blogspot.com/2011/03/turkce-icerikli-java-programlar.html bu yazı] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20110728091111/http://ta-java.blogspot.com/2011/03/turkce-icerikli-java-programlar.html |tarih=28 Temmuz 2011 }} size yardımcı olacaktır.</ref>
<syntaxhighlight lang="java">
package matematik;

import matematik.ayrıksıdurumlar.SıfırBölen;

public interface IKesirliSayı {
  public IKesirliSayı böl(IKesirliSayı) throws SıfırBölen;
  IKesirliSayı çarp(IKesirliSayı);
  public IKesirliSayı çıkar(IKesirliSayı);
  public IKesirliSayı topla(IKesirliSayı);
  public double değer();
  public long pay();
  public long payda();
} // IKesirliSayı arayüzünün sonu
</syntaxhighlight>

<br/>Arayüz tanımının derlenip sınıf yolu üzerinde uygun bir yere konulması sonrasında yapılması gereken, söz konusu kategoriye giren kavramların karşılığı olan sınıflarda bu arayüzün, belki de diğer arayüzlerle birlikte, gerçekleştirilmesidir. Bu noktada, arayüz(ler) ve sınıf arasındaki gerçekleştirme ilişkisinin bir taahhüt olduğu ve arayüz(ler)de listelenen tüm iletilerin gerçekleştirilmesi gerektiği unutulmamalıdır.<ref>Java platformunda tanımlanmış bazı özel arayüzler için bu kuralın gevşetildiği ifade edilmeli. Bir örnek vermek gerekirse; iki iletiye sahip <code>java.util.Comparator</code> arayüzündeki <code>equals</code>'ın gerçekleştirilmemesi derleyici tarafından anlayışla karşılanacak ve bu iletinin gerçekleştiriminin <code>Object</code> sınıfındaki ile aynı olduğu varsayılacaktır.</ref>

;KesirliSayı.java
<syntaxhighlight lang="java">
package matematik;

import matematik.IKesirliSayı;
import matematik.ayrıksıdurumlar.SıfırBölen;

public class KesirliSayı implements IKesirliSayı, Comparable<IKesirliSayı> {
  ...
  public IKesirliSayı böl(IKesirliSayı) throws SıfırBölen { ... }
  public IKesirliSayı çarp(IKesirliSayı) { ... }
  public IKesirliSayı çıkar(IKesirliSayı) { ... }
  public IKesirliSayı topla(IKesirliSayı) { ... }
  public double değer() { ... }
  public long pay() { ... }
  public long payda() { ... }
  public int compareTo(IKesirliSayı diğerSayı) { ... }
  ...
  private IKesirliSayı sadeleştir() { ... }
  ...
} //   KesirliSayı sınıfının sonu
</syntaxhighlight>

<code>IKesirliSayı</code> ve <code>Comparable</code> arayüzlerinin gerçekleştirimine örnek olarak yukarıda sunulan iskeletin içi değişik şekillerde doldurulabilir. Ancak, ayrıntıda farklılık gösteren tüm sınıfların ortak bir özelliği olacaktır: gerçekleştirdikleri <code>IKesirliSayı</code> ve <code>Comparable</code> arayüzleri. Bu ise, söz konusu sınıfların nesnelerinin, [http://tr.wikipedia.org/wiki/Arayüz_(programlama_dili)#Aray.C3.BCz_Ger.C3.A7ekle.C5.9Ftirme_Yoluyla_.C3.87okbi.C3.A7imlilik yukarıda]{{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20150928235143/https://tr.wikipedia.org/wiki/Aray%C3%BCz_(programlama_dili)#Aray.C3.BCz_Ger.C3.A7ekle.C5.9Ftirme_Yoluyla_.C3.87okbi.C3.A7imlilik |tarih=28 Eylül 2015 }} da anlatıldığı gibi, <code>IKesirliSayı</code> veya <code>Comparable</code> arayüzü türündeki tutacaklar vasıtasıyla çokbiçimli bir şekilde kullanılabileceği anlamına gelir. (Java'da arayüzler hakkında daha ayrıntılı bilgi için, [http://ta-java.blogspot.com/2011/09/kategorize-etmenin-yararlar-ve.html buraya]{{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20120119020436/http://ta-java.blogspot.com/2011/09/kategorize-etmenin-yararlar-ve.html |tarih=19 Ocak 2012 }} bakınız)

=== C++ ===
Arayüz kavramını doğrudan desteklemeyen [[C++]] programlama dilinde programcıların belirli kurallara uyulan sınıf tanımlarıyla bu eksiği gidermeleri mümkündür. Öncelikle, altyordam gövdelerinin sağlanmaması koşulu, tüm fonksiyon tanımlarının [[dinamik iletim]]li boş fonksiyonlar (İng., [http://en.wikipedia.org/wiki/virtual_function pure virtual]{{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20111002121234/http://en.wikipedia.org/wiki/Virtual_function |tarih=2 Ekim 2011 }}) olarak yapılması gerektiği anlamını taşır. Bu koşula uyulmaması, yapılmakta olan tanımı soyut/somut sınıf tanımına dönüştürür. Bir diğer önemli nokta ise, arayüzdeki tüm öğelerin kamuya açık ilan edilmesinin sonucudur: sınıf tanımının hemen başına <code>public:</code> konulması bir alışkanlık haline getirilmeli ve gerçekleştirim ayrıntısı olmanın habercisi diğer erişim niteleyicilerinden kaçınılmalıdır. Ayrıca, kullanıcı ile paylaşılacak olan arayüz tanımının C++ kaynak dosyası yerine başlık dosyasına konulması da iyi bir alışkanlık olacaktır.

;IKesirliSayi.hxx
<syntaxhighlight lang="cpp">
#ifndef IKESIRLISAYI_HXX
#define IKESIRLISAYI_HXX
#include "matematik/ayriksidurumlar/SifirBolen.hxx"
using namespace matematik::ayriksidurumlar;

namespace matematik {
  class IKesirliSayi {
  public:
    IKesirliSayi bol(IKesirliSayi) throw(SifirBolen) = 0;
    IKesirliSayi carp(IKesirliSayi) = 0;
    IKesirliSayi cikar(IKesirliSayi) = 0;
    IKesirliSayi topla(IKesirliSayi) = 0;
    long bolen(void) = 0;
    long bolunen(void) = 0;
    double deger(void) = 0;
  }; // IIKesirliSayi arayuzunun sonu
} // matematik aduzayinin sonu
#endif
</syntaxhighlight>

;IComparable.hxx
<syntaxhighlight lang="cpp">
#ifndef ICOMPARABLE_HXX
#define ICOMPARABLE_HXX
namespace sistem {
  template <class V>
  class IComparable {
  public:
    int compareTo(V) = 0;
  }; // IComparable arayuzunun sonu
} // sistem aduzayinin sonu
#endif
</syntaxhighlight>

Tanımların tamamlanması ve ilişkin başlık dosyalarının kütük dizgesinde uygun yerlere konulması sonrasında sıra arayüzlerin gerçekleştirimine gelir. Arayüz kavramını desteklemeyen C++, doğal olarak, gerçekleştirme ilişkisinden de haberdar değildir. Dolayısıyla, gerçekleştirme ilişkisi yerine kalıtlama ilişkisini koymamız gerekecektir.

;KesirliSayi.cxx
<syntaxhighlight lang="cpp">
#include "sistem/IComparable.hxx"
using namespace sistem;
#include "matematik/IKesirliSayi.hxx"
#include "matematik/ayriksidurumlar/SifirBolen.hxx"
using namespace matematik::ayriksidurumlar;

namespace matematik {
  class KesirliSayi : public IKesirliSayi, public IComparable<IKesirliSayi> {
    ...
  public:
    IKesirliSayi bol(IKesirliSayi) throw(SifirBolen) { ... }
    IKesirliSayi carp(IKesirliSayi) { ... }
    IKesirliSayi cikar(IKesirliSayi) { ... }
    IKesirliSayi topla(IKesirliSayi) { ... }
    long bolen(void) { ... }
    long bolunen(void) { ... }
    double deger(void) { ... }
    int compareTo(IKesirliSayi digerSayi) { ... }
    ...
  }; // KesirliSayi sinifinin sonu
} // matematik aduzayinin sonu
</syntaxhighlight>

Arayüz ve bu arayüzü gerçekleştiren sınıfın kullanımına gelindiğinde bir noktanın unutulmaması yararlı olacaktır. Dinamik iletimli fonksiyonların çokbiçimli kullanılabilmesi için nesnelerin referans veya gösterici aracılığıyla kullanılması gerekir. Aksi takdirde, tüm çağrılar çalışma öncesinde bağlanacak ve kodun çokbiçimli kullanılması söz konusu olmayacaktır.

=== C ===
Yordamsal bir dil olan [[C programlama dili|C]], nesne paradigmasının gerektirdiği en temel kavramları dahi desteklemez. Dolayısıyla, sınıf, arayüz gibi dil düzeyi kavramların işletim dizgesi kavramı olan dosyadan yararlanarak gerçekleştirilmesi zorunludur. Genel strateji, C++'da uygulanan ile aynıdır: başlık dosyasında tanımlanan arayüzün C dosyasında gerçekleştirilmesi. Arayüz tanımında, gerçekleştirim ayrıntısı ele vermemek adına, dinamik iletimli çağrılacak fonksiyonların adreslerini tutan yapının dışında tanım verilmemeli, statik iletimli çağrılacak fonksiyonların <code><b>extern</b></code> ile nitelenerek verilen deklarasyonu ile yetinilmelidir. Ayrıca, fonksiyonların işleyeceği ortak bir bellek bölgesi söz konusu ise, bunun tanımının da deklarasyon ile geçiştirilmesi ve asıl tanımın C dosyasına bırakılması gereklidir. Son olarak, nesne paradigmasında alıcı nesneyi temsilen tüm iletilere geçirilen saklı argüman (<code><b>this</b></code> veya <code><b>self</b></code>), derleyicinin nesne kavramından haberdar olmadığı düşünülerek, tüm fonksiyonlara ayrıca geçirilmelidir.

;IKesirliSayi.h
<syntaxhighlight lang="c">
#ifndef IKESIRLISAYI_H
#define IKESIRLISAYI_H

struct _IKESIRLISAYI;
typedef struct _IKESIRLISAYI* IKesirliSayi;

typedef IKesirliSayi (*BOL)(IKesirliSayi ileti_alici, IKesirliSayi digerSayi); // throws SifirBolen
typedef IKesirliSayi (*CARP)(IKesirliSayi ileti_alici, IKesirliSayi digerSayi);
typedef IKesirliSayi (*CIKAR)(IKesirliSayi ileti_alici, IKesirliSayi digerSayi);
typedef IKesirliSayi (*TOPLA)(IKesirliSayi ileti_alici, IKesirliSayi digerSayi);
typedef long (*PAY)(IKesirliSayi ileti_alici);
typedef long (*PAYDA)(IKesirliSayi ileti_alici);
typedef double (*DEGER)(IKesirliSayi ileti_alici);

typedef struct _ARAYUZ_KESIRLISAYI {
  BOL bol;
  CARP carp;
  CIKAR cikar;
  TOPLA topla;
  DEGER deger;
  PAY pay;
  PAYDA payda;
} *KesirliSayi_Arayuzu;
#endif
</syntaxhighlight>

;IComparable.h
<syntaxhighlight lang="c">
#ifndef ICOMPARABLE_H
#define ICOMPARABLE_H

typedef void* Object;
typedef int (*COMPARETO)(Object, Object);

typedef struct _ARAYUZ_ICOMPARABLE {
  COMPARETO compareTo;
} *Comparable_Arayuzu;
#endif
</syntaxhighlight>

Gerçekleştirim kısmına geldiğimizde, nesne yönelimli dillerde derleyiciler tarafından yapılan bazı şeyleri programcının yapması gerektiği unutulmamalıdır. Örneğin, nesnenin özelliklerine göre sağlanan fonksiyon gerçekleştirimleri ile fonksiyon göstericileri ilklenmeli—yani, [http://en.wikipedia.org/wiki/Vtable vtable]{{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20100722230245/http://en.wikipedia.org/wiki/Vtable |tarih=22 Temmuz 2010 }} programcı tarafından oluşturulmalı—yığın bellekten yer ayrımı işi yapıcı içinde yapılmalı ve nesnemiz ne kadar basit bir yapıya sahip olursa olsun yıkıcı görevini görecek bir fonksiyon yazılmalıdır.

;KesirliSayi.c
<syntaxhighlight lang="c">
#include <stdlib.h>
#include "matematik/IKesirliSayi.h"
#include "sistem/IComparable.h"

struct _IKESIRLISAYI {
  KesirliSayi_Arayuzu _ksa;
  Comparable_Arayuzu _ca;
  long _pay, _payda;
};

IKesirliSayi KesirliSayi_bol(IKesirliSayi ileti_alici, IKesirliSayi diger_sayi) { ... }

/* Diğer fonksiyon gerçekleştirimleri */

KesirliSayi_Arayuzu KesirliSayi_ksa_gosterici(void) {
  static KesirliSayi_Arayuzu gosterici = NULL;
  if (!gosterici) {
    gosterici = (KesirliSayi_Arayuzu) malloc(sizeof(struct _ARAYUZ_KESIRLISAYI));
    gosterici->bol = KesirliSayi_bol;
    /* Diğer fonksiyon göstericilerinin ilklenmesi */
  } /* if (!gosterici) */
  return gosterici;
} /* KesirliSayi_Arayuzu KesirliSayi_ksa_gosterici(void) sonu */

Comparable_Arayuzu KesirliSayi_ca_gosterici(void) {
  static Comparable_Arayuzu gosterici = NULL;
  if (!gosterici) {
    gosterici = (Comparable_Arayuzu) malloc(sizeof(struct _ARAYUZ_COMPARABLE));
    gosterici->compareTo = KesirliSayi_karsilastir;
  } * if (!gosterici) */
  return gosterici;
} /* KesirliSayi_Arayuzu KesirliSayi_ksa_gosterici(void) sonu */

IKesirliSayi KesirliSayi_yarat(long pay, long payda) {
  IKesirliSayi nesne = (IKesirliSayi) malloc(sizeof(struct _IKESIRLISAYI));
  nesne->_ksa = KesirliSayi_ksa_gosterici();
  nesne->_ca = KesirliSayi_ca_gosterici();
  nesne->_pay = pay;
  nesne->_payda = payda;

  return nesne;
} /* yapici(long, long) sonu */

void KesirliSayi_yik(IKesirliSayi* nesne) {
  if (*nesne == NULL) return;
  free(*nesne);
  *nesne = NULL;
} /* yikici sonu */
...
</syntaxhighlight>
Arayüz (yazılım) sayfasına geri dön.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Arayüz_(yazılım)" sayfasından alınmıştır