Foto: Suzanne Blanchard Photography
Herontwikkeling Poort van Zaandam Oost
De iconische Spaghettiflat in Poelenburg, Zaandam, maakt binnenkort plaats voor een toekomstbestendig woongebied. Woningstichting Rochdale en gemeente Zaanstad hebben als doel om de leefbaarheid te verbeteren, een meer gevarieerd woningaanbod te realiseren en in te zetten op een betere doorstroming in de wijk. De herontwikkeling maakt onderdeel uit van het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid (NPLV). RYSE ondersteund de gemeente en woningcorporatie bij het organiseren, adviseren en begeleiden van de aanbestedingsprocedure, om te komen tot de verkoop van de ontwikkellocatie. Het betrekken van de buurt speelde hierin een belangrijke rol. Deze week hebben Gemeente Zaanstad, Woningstichting Rochdale en de geselecteerde ontwikkelaar, VORM, na een succesvolle aanbestedingsprocedure én participatietraject hun handtekening onder nieuwbouwplan POOORT gezet!
Onderdeel van de uitvraag is dat de architectuur herkenbaar en passend moet zijn voor de verschillende doelgroepen in de buurt, waarmee een brug wordt geslagen tussen de bestaande en nieuwe ruimtelijke structuren. Naast woningen krijgt het maatschappelijk vastgoed een belangrijke rol in de herontwikkling, zoals het Huis van de Wijk, een bibliotheek en kantoren voor maatschappelijke instellingen.
Rochdale en de gemeente Zaanstad vinden het betrekken van de buurt erg belangrijk. Binnen deze aanbesteding is ervoor gekozen om de buurt in een zo vroeg mogelijk stadium deel te laten nemen aan het proces, zodat er voldoende draagvlak wordt gecreëerd. De kans op een geslaagde ontwikkeling voor de buurt wordt hiermee vergroot. Dit blijkt een grote uitdaging. Zowel het inbouwen van participatie binnen de strakke juridische kaders van een aanbestedingsprocedure, als het aanhaken van de verschillende doelgroepen in een aan het NPLV verbonden gebied blijken de grootste uitdagingen.
Ondanks de uitdagingen is er op een unieke wijze vormgegeven aan het participatietraject. Er werden drie partijen geselecteerd, AM, VORM, en de combinatie van BPD en Era Contour. Zij hebben ontwerpen ingediend welke in januari, aan de Clusiusstraat, tentoongesteld werden en waar bewoners hun voorkeur konden doorgeven. Om te voldoen aan de eisen van een aanbestedingsprocedure is er een strak proces ingericht. Elke partij beschikte over hetzelfde format dat zij invulde met hun indiening. Hiermee werd het gelijkheidsbeginsel geborgd. Op het moment van de tentoonstelling, was de indieningstermijn reeds gesloten. Er was dus geen mogelijkheid meer om de indiening aan te passen. Ongeveer 3.500 huishoudens in het postcodegebied ontvingen thuis een keuzeformulier, waarmee zij van 14 tot en met 27 januari hun voorkeur kunnen doorgeven. Bij de keuze telt de voorkeur van de bewoners voor tien procent mee. De voorkeur van de buurt heeft daarmee een significante impact.
Deze week werd een mooie mijlpaal bereikt: Rochdale, gemeente Zaanstad en de geselecteerde ontwikkelaar VORM zetten hun handtekening onder de samenwerking.
Dit is een prachtig voorbeeld van hoe we, binnen de strakke juridische kaders van een aanbestedingsprocedure, toch participatie met de omgeving hebben ingebouwd, wat leidt tot betrokkenheid en een mooi resultaat. Ik ben ervan overtuigd dat deze aanpak kan dienen als inspiratie voor meer gebiedsontwikkelingen.
Met de herontwikkeling van de voormalige Spaghettiflat slaat de gemeente Zaandam samen met Woningstichting Rochdale een nieuwe weg in. De combinatie van diverse woningtypen, ruimte voor maatschappelijke voorzieningen en de betrokkenheid van bewoners maakt dit project uniek. Het laat zien hoe samenwerking tussen gemeente, woningcorporatie, marktpartijen en buurtbewoners kan leiden tot een breed gedragen herontwikkeling van de buurt. Ontwikkelaar VORM gaat hun plan nu samen met Rochdale en de gemeente Zaanstad verder uitwerken tot een definitief ontwerp, waarna er gestart kan worden met de bouw.